Η επαγγελματική ιδιότητα του Ειδικού Παιδαγωγού τείνει να συγχέεται από τους γονείς με τα άτομα που ασκούν λογοθεραπεία ή εργοθεραπεία. Συνολικά, η ειδική αγωγή συγκροτείται από λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, ψυχολόγους, φυσιοθεραπευτές, μουσικοθεραπευτές και άλλες ειδικότητες. Όμως, θα πρέπει να τονιστεί ότι ο έγκυρος Ειδικός Παιδαγωγός είναι ξεχωριστή ειδικότητα με εξειδικευμένες σπουδές στην Ειδική Αγωγή.
Η επιστημονική κατάρτιση του Ειδικού Παιδαγωγού βασίζεται στη διδασκαλία μέσω εναλλακτικών τρόπων μάθησης. Έτσι ο Ειδικός Παιδαγωγός μπορεί να διδάξει τα σχολικά μαθήματα όπως π.χ. ανάγνωση, τα μαθηματικά, γραπτή έκφραση κ.ά. αλλά ασχολείται και με τη συναισθηματική υποστήριξη των παιδιών, τη βελτίωση των κοινωνικών τους δεξιοτήτων προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις του σχολείου και της κοινωνία.
Στην ουσία, ο Ειδικός Παιδαγωγός μαθαίνει στο παιδί πώς να μαθαίνει. Αυτός ο τρόπος δεν είναι ίδιος για όλα τα παιδιά. Διαμεσολαβεί, λοιπόν, ανάμεσα στο παιδί και τη μάθηση του καθώς και ανάμεσα στους γονείς και τις προσδοκίες για το μέλλον του παιδιού τους.
Η οικογένεια, μπορεί να απευθυνθεί προκειμένου να αντιμετωπιστούν θέματα που αφορούν τη σχολική μάθηση, την αυτονομία, τη συμπεριφορά του παιδιού.
Πώς ξεκινάει η πρώτη επίσκεψη-γνωριμία με τον Ειδικό Παιδαγωγό;
Η πρώτη συνάντηση με το παιδί, σκοπό έχει να το εξοικειώσει με το χώρο και να του παρέχει το αίσθημα της ασφάλειας. Ακολουθεί η αξιολόγηση. Ανάλογα με την ηλικία και τις ανάγκες, χορηγείται το Αθηνά Τεστ ή συλλέγονται πληροφορίες μέσα από το παιχνίδι, την παρατήρηση και τη ζωγραφική που είναι εξίσου σημαντικές. Σχεδιάζεται το Εξατομικευμένο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα. Προτεραιότητα έχουν οι τομείς που χρειάζονται ενίσχυση/βελτίωση Π.χ. ανάγνωση, ορθογραφία, γραπτή έκφραση, μαθηματικά κ.ά. ή συμπεριφορά, βελτίωση συγκέντρωσης κ. ά. Η χρήση του υπολογιστή, τα ψηφιακά παιχνίδια, τα επιτραπέζια παιχνίδια σκέψης και στρατηγικής, οι τεχνικές του θεατρικού παιχνιδιού είναι μερικά από τα πολλά που μέσα διδασκαλίας που διαθέτει που χρησιμοποιούνται. Πάντοτε λαμβάνεται υπόψη η προσωπικότητα και τα ενδιαφέροντα του παιδιού προκειμένου να εξασφαλιστεί η διάθεση του για συνεργασία. Επιβραβεύοντας τη θετική συμπεριφορά και την προσπάθεια, το παιδί ανακτά τη χαμένη του αυτοπεποίθηση και αποκτά κίνητρο για μάθηση. Κατά την εξέλιξη των συναντήσεων, γίνεται η σύνδεση με όλους τους τομείς της καθημερινότητας: σχολείο, οικογένεια, άλλους ειδικούς που βλέπει το παιδί προκειμένου να υπάρχουν κοινοί στόχοι και σταθερή βελτίωση.
Ποιες είναι οι ηλικίες που μπορεί ο Ειδικός Παιδαγωγός να ξεκινήσει μία παρέμβαση με το παιδί;
Γύρω στην ηλικία των 3 ½ ετών συμβαίνει η οικογένεια να ζητήσει τη συμβουλευτική του Ειδικού Παιδαγωγού προκειμένου να εκτιμήσει αν οι δεξιότητες του παιδιού συμβαδίζουν με το μέσο όρο. Σε αυτό το στάδιο, ανάλογα με το προφίλ του κάθε παιδιού, είναι πιθανό να χρειαστεί η εκτίμηση και άλλων ειδικών έτσι ώστε να βγει ένα συμπέρασμα. Το σημαντικότερο είναι να μην «χαθεί» πολύτιμος χρόνος.
Ακόμη και αν αργοπορήσει μία παρέμβαση, είναι χρήσιμη όποτε και αν ξεκινήσει. Ο Ειδικός Παιδαγωγός μπορεί να σχεδιάσει προγράμματα ακόμη και για εφήβους.
Μπορεί ένα παιδί που δεν έχει κάποια ειδική ανάγκη να κάνει μάθημα με τον Ειδικό Παιδαγωγό;
Τα εκπαιδευτικά προγράμματα που σχεδιάζει ο Eιδικός Παιδαγωγός μπορούν να λειτουργήσουν προληπτικά. Πώς; Αξιοποιώντας δημιουργικά τις δυνατότητες του κάθε παιδιού (με ή χωρίς ειδικές ανάγκες) μέσα από παιγνιώδεις βιωματικές δραστηριότητες, βοηθώντας το παιδί να οργανώνει το χώρο και το χρόνο του ποιοτικά, συμβάλλοντας στην βελτίωση της αυτοεκτίμησης του.